1402/9/25 شنبهحجت الاسلام و المسلمین قطبی در نشست میز مسائل استان در هفته پژوهش 1402
در حوزه جوانی جمعیت و فرزند آوری، عادت واره یکی از بهترین روش‌های حکمرانی نرم و فرهنگی هست.
حجت‌الاسلام والمسلمین قطبی مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق در اتاق مسائل استان با موضوع خانواده و جوانی جمعیت که در ستاد دانشگاه پیام نور استان اصفهان برگزار گردید با اشاره به اینکه این نشست در یک نهاد علمی برگزار گردیده عنوان داشت: باید سرخط های مباحث علمی متناظر با امور مربوط به قصه جمعیت را پیدا کنیم و تبدیل به طرح واره ها یا کارهای علمی کنیم.
حجت‌الاسلام قطبی اشاره داشت: مدلی که در این چند سال اخیر تحقق یافته، از جنس حکمرانی تنظیم گرایانه است. یعنی با استفاده از ابزارها و مشوقات قانونی روش‌های تنظیم مقررات و یک سری حمایت ها است که تلاش شده قصه جمعیت در کشور حل شود. حکمرانی تنظیم گرایانه بخشی از ماجراست. تا یک حد و محدوده ای توان دارد موضوعی را با این دامنه وسیع که از جنس فرهنگ، رفتار و سبک زندگی هست را پیش ببرد که می‌توان در برخی حوزه ها مثل امنیتی و اقتصادی استفاده کرد و دستاوردهای خوبی را هم به دست آورد ولی در مقوله فرهنگ و سبک زندگی که نازل به نگرش، رفتار، جهان بینی و هویت انسانی و اجتماعی خواهد بود، به تنهایی کفایت نمیکند. بر اساس مطالعات و سابقه تاریخی استفاده از حکمرانی نرم و فرهنگی را اضافه می کنیم.
مدیرعامل مرکز ملی اشراق به سه عرصه از حکمرانی نرم اشاره داشت: یکی از مقوله های حکمرانی نرم فرهنگی، عادت واره هاست که در سنتها و تاریخ تمدنی ما هر چه نگاه میکنیم پیشگام بزرگی در ترویج فرهنگ و سبک زندگی هستند. مانند عادت واره یلدا، سفره هفت سین، نوروز و ... که در دل تاریخ طراحی شده و یک پهنه بزرگ اجتماعی را در بر می‌گیرد و همه خانواده در آن نقش دارند و نیاز به مصوبه و حمایت قانونی و تسهیلات و خدمات دولتی هم ندارد. حتی در بعضی وقتها برخی عادت واره هایی که زمینه منفی دارند، تلاش به حذف آنها میکنیم، برداشته نمیشود چون ریشه در بنیان‌های بوم، رفتار و سبک زندگی مردم دارد. باید از عادت واره ها در منطق حکمرانی نرم و فرهنگی برای توسعه موضوع خانواده و جوانی جمعیت استفاده کنیم. رسانه آمد عادت واره ها را حذف کرد و جای آن نشست. رسانه تاب و توان توسعه یک رفتار عمیق مثل فرزند آوری را ندارد. ولی اگر عادت واره را برگردانیم و باز احیا کنیم تا حد زیادی می توان در منطق حکمرانی فرهنگی نرم کمک کرد که این نیاز به مطالعه، راهبرد و راهکار دارد و همه از جنس کار علمی است که باید مجامع دانشگاهی به این موضوعات ورود کنند به ویژه دانشگاه هایی که در حوزه علوم انسانی فعال هستند، باید کرسیهای نظریه پردازی، مسئله شناسی و ... را برای پرداختن به موضوع عادت واره ها برگزار کنند. در حوزه جوانی جمعیت و ترویج فرزند آوری، عادت واره یکی از بهترین روش‌های حکمرانی نرم فرهنگی هست.
مبحث دوم، خدمات هست. ما بسیاری از نیازهایی که مادر و خانواده برای فرزندآوری را دارد باید در قالب سرویس‌ها و شرکتهای خدماتی تعریف کنیم. وقتی که نیاز تربیتی اینقدر توسعه پیدا میکند که مادر و خانواده به تنهایی توان کار تربیت فرزند را ندارد، مهد کودک تعریف می‌شود که در موقعیت جانشینی مادر قرار می‌گیرد و یک بخشی از روز تربیت فرزند را به عهده می گیرد که یک مدلیست که در زمان خودش ترویج شد و بخشی از بار مسئولیت خانواده را به دوش کشید. از این جنس سرویس کمپانی ها و شرکتهای خدماتی در حوزه مراقبت و در حوزه تربیت و سلامت جسمی خانواده ها و در حوزه تربیت اقتصادی خانواده ها این جنس مؤسسات و نهادها و تشکل های کوچک که خودش به صورت تاب آور از جنس کسب و کار است و توان تأمین اقتصادی خودش را دارد.
سومین مسیر که در ذیل حکمرانی نرم فرهنگی است اینکه ما باید از محصولات نوآورانه و فناورانه بهره بگیریم. بسیاری از نیازهای خانواده ها در حوزه سلامت مراقبت تربیت اقتصاد ارتباطات و اموری که ناظر به حوزه فرزند آوری و فرزند پروری وجود دارد با تولید محصول نوآورانه و فناورانه خانواده ها را می شود دستگیری و کمک کرد. جز رسانه ها و محصولات خوبی است اصطلاحا ژورنال سبک زندگی است مثل دفترچه یادداشت کاغذی یا الکترونیکی و روزانه مسیر زندگی خود را یادداشت و خاطره نویسی و خاطره سازی و بعد از مدتی خاطره بازی میکند و شیرینی زندگی اش را ترویج می‌دهد. خانواده ای که به سمت فرزندآوری حرکت میکند با یک دفترچه می‌شود ده ها و صدها خاطره برایش ساخت که وقتی با سختی های فرزندآوری و فرزندپروری با خاطره بازیهایش مواجه شد بتواند دوباره اینها را برگرداند و چقدر می‌تواند به خانواده ها کمک کند که اینها از جنس حکمرانی نرم و فرهنگی در کنار حکمرانی تنظیم گرایانه ای است که امروز در کشور ما خوب پیش می رود. و این انتظار را داريم که اینها جنس کارهای مطالعاتی، فرهنگسازی و گفتمان سازی هست که در حوزه منطق حکمرانی نرم و فرهنگی می‌گنجد نه صرفا در حوزه تنظیم گرایانه